Είναι σπουδαίο να επισημάνουμε στα νεότερα μέλη της οικογένειάς μας την αξία της “αλήθειας” και να τους δείχνουμε πόσο σημαντικό είναι να είμαστε ειλικρινείς, παρά το όποιο κόστος. Πολλές φορές τα παιδιά μπερδεύουν δεδομένα του πραγματικού κόσμου με άλλα που μένουν στη φαντασία μας και συγχέονται οι σκέψεις τους προσπαθώντας να πάρουν σωστές αποφάσεις.

– Δοκιμάστε να εμπνεύσετε τα παιδία σας και να τα βοηθήσετε να εκφραστούν με ειλικρίνεια μέσα από παραδείγματα και παιχνίδια, προσαρμόζοντάς τα πάντα στις ανάγκες και την ηλικία τους:

1. Διαχωρισμός της αλήθειας από την φαντασία: δημιουργία ιστορίας.

Ο διαχωρισμός της αλήθειας από τη φαντασία μπορεί να είναι δύσκολος για ένα παιδί, καθώς λαμβάνει πολλά ερεθίσματα από ιστορίες παραμυθιών και κινουμένων σχεδίων.

Για να βοηθήσετε το παιδί να κάνει σωστά τον διαχωρισμό, μπορείτε να φτιάξετε παρέα μια φανταστική ιστορία χρησιμοποιώντας μη αληθινά στοιχεία, π.χ. μιλώντας για χαρακτήρες που πετούν, ζουν στα σύννεφα ή συναντούν ζώα που μιλούν. Εξηγήστε ότι αυτές οι ιστορίες είναι διασκεδαστικές, μπορούμε να πάρουμε μηνύματα και “μαθήματα” από αυτές, αλλά δεν ισχύουν στον πραγματικό κόσμο.

2. Διαχωρισμός της αλήθειας από το ψέμα: παιχνίδι “Σωστό ή Λάθος”.

Το παιχνίδι παίζεται ως εξής: με δυο απλά κομμάτια χαρτιού δημιουργήστε ένα χαρούμενο και ένα λυπημένο πρόσωπο και μετά πείτε στο παιδί σας μερικά πράγματα που μπορεί να είναι αληθινά ή αναληθή. Το παιδί σας θα πρέπει να σηκώνει την χαρούμενη φατσούλα όταν ακούει μια αλήθεια ή αντίστοιχα την λυπημένη για κάτι ψευδές.

Αυτό το παιχνίδι μας θυμίζει ότι πρέπει πάντα να χρησιμοποιούμε τις δικές μας γνώσεις για να αποφασίσουμε τί είναι αλήθεια. Έτσι, δεν πρέπει να πιστέψουμε κάτι χωρίς να το σκεφτούμε, να διερευνήσουμε για αυτό ή ακόμα και να ρωτήσουμε έναν ενήλικα.

3. Μέσα από την αλήθεια κερδίζεται η εμπιστοσύνη: παιχνίδι ρόλων.

Χρησιμοποιείστε μια μαριονέτα για να δώσετε κάποιες υποσχέσεις, όπως “θα σε βοηθήσω να μαζέψεις τα παιχνίδια σου” ή “θα τραγουδήσω ένα τραγούδι για σένα” και εκτελέστε με την μαριονέτα ό,τι είπε.
Στη συνέχεια, χρησιμοποιήστε μια άλλη μαριονέτα για να κάνετε το αντίθετο, δηλαδή “υποσχεθείτε” ότι θα κάνει κάτι και στη συνέχεια μην το κάνετε.
– Στο τέλος ρωτήστε το παιδί σας πώς αισθάνθηκε και στις δυο περιπτώσεις και με ποια από τις δυο μαριονέτες θα επέλεγε να κάνει παρέα.

Μιλήστε στο παιδί για τη σημασία του να “κρατάμε το λόγο μας” και εξηγήστε του πως λέγοντας την αλήθεια κερδίζετε την εμπιστοσύνη των ανθρώπων γύρω σας.

4. Δεν είναι πάντα εύκολο να ειπωθεί η αλήθεια: ιστορία μέσα από εικόνες.

Σχεδιάστε τέσσερα τετράγωνα σε ένα χαρτί για να περιγράψετε μια ιστορία:
– Στο πρώτο, ζωγραφίστε ένα παιδί που σπάει ένα αντικείμενο,
– στο δεύτερο κουτί το παιδί να λέει την αλήθεια για το τι συνέβη,
– στο τρίτο σχεδιάστε πώς αντέδρασε ο γονέας, και
– στο τέταρτο πώς ο γονέας βοήθησε το παιδί να διορθώσει αυτό που έσπασε.

Στη συνέχεια ζητήστε από το παιδί σας να σας πει μια αντίστοιχη ιστορία χρησιμοποιώντας εικόνες.

Με αυτό το παράδειγμα θα δείξετε στο παιδί ότι ίσως είναι δύσκολο για κάποιον να παραδεχθεί μια “δυσάρεστη” αλήθεια (όταν ξέρει ότι θα δυσαρεστήσει τον γονέα του, τους φίλους του), αλλά είναι έντιμο και η προσπάθεια αξίζει τελικά τον κόπο.

Να συνηθίζουμε τα παιδιά να λέγουν την αλήθεια. Γιατί η ψευτιά είναι δουλοπρέπεια και δεν αξίζει να τη μιμούνται οι άνθρωποι.

Πλούταρχος (Ηθικά)